Rodzinny kapitał opiekuńczy to świadczenie dla rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Celem kapitału jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.
Świadczenie przysługuje:
- obywatelom polskim,
- określonym w ustawie cudzoziemcom.
Kapitał przysługuje:
- matce albo ojcu,
- osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia,
jeżeli dziecko wspólnie z nimi zamieszkuje oraz pozostaje na ich utrzymaniu.
Kapitał nie przysługuje, jeżeli:
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej,
- rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej,
- członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do kapitału, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje na każde drugie i kolejne dziecko w rodzinie w wieku od ukończenia 12. do 35. miesiąca życia w maksymalnej wysokości 12 tys. zł na dziecko.
To od rodziców zależy, czy będą otrzymywać świadczenie:
- przez rok po 1 tys. zł miesięcznie,
- przez dwa lata po 500 zł miesięcznie.
Prawo do rodzinnego kapitału opiekuńczego przysługuje także rodzicom, którzy już w dniu wejścia przepisów mają drugie i kolejne dziecko w wieku od ukończenia 12. do 35. miesiąca życia. Na takie dzieci świadczenie będzie przysługiwało proporcjonalnie - za okres od dnia wejścia w życie ustawy do czasu ukończenia przez drugie lub kolejne dziecko 35. miesiąca życia.
Świadczenie nie jest uzależnione od dochodów rodziny.
Złożenie wniosku
Przyjmowaniem wniosków o rodzinny kapitał opiekuńczy, ich rozpatrywaniem oraz wypłatą tego świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Wnioski o rodzinny kapitał opiekuńczy można składać od 1 stycznia 2022 r.
Wniosek o rodzinny kapitał opiekuńczy należy złożyć wyłącznie w postaci elektronicznej, za pomocą tych samych systemów teleinformatycznych, co wnioski o świadczenie dobry start i świadczenie wychowawcze w ramach programu „Rodzina 500+”, tj. poprzez:
- Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS,
- portal Emp@tia(link wysyła e-mail),
- swój bank.
Przyznanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kapitału nie wymaga wydania decyzji, a przyznanie prawa do świadczenia odbywa się w formie informacji.
Ustalenie prawa do kapitału następuje w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku wraz z dokumentami.
Wypłata przyznanego świadczenia będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej na wskazane we wniosku konto bankowe.
Aby otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy w maksymalnej kwocie, tj. 12 tys. zł, rodzic powinien złożyć wniosek w okresie od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9 miesięcy do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesięcy. W przypadku złożenia wniosku po upływie tego okresu, kapitał będzie przysługiwał od miesiąca złożenia wniosku.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym (Dz. U. z 2023 r. poz. 883)
