Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r., o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, obowiązek wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w zakresie ustalonym ustawą, spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej. Wsparcie to przyjmuje następujące formy:
Asystent rodziny
to osoba wspierająca przez pewien czas rodzinę z trudnościami, posiadająca doświadczenie zawodowe. Jego praca ma na celu usamodzielnienie się rodziny w pokonywaniu trudności życiowych, zwłaszcza tych związanych z wypełnianiem funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Asystent pomaga rodzinie za jej zgodą, za pomocą wprowadzania prawidłowych postaw życiowych. Wspólnie z rodziną próbuje określić sposób wyjścia z trudnej sytuacji. Wspiera również jej aktywność społeczną oraz motywuje do podnoszenia kwalifikacji zawodowych członków rodziny. Asystent rodziny pracuje z rodziną w oparciu o plan pracy z rodziną w miejscu jej zamieszkaniu lub w miejscu wyznaczonym przez rodzinę. Liczba rodzin z którymi jeden asystent może w tym samym czasie współpracować nie może przekroczyć 15. Asystenta rodziny zatrudnia kierownik jednostki organizacyjnej gminy, która organizuje pracę z rodziną, lub podmiot, któremu gmina na podstawie art. 190 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej zleciła organizację pracy z rodziną.
Placówki wsparcia dziennego
to jednostki organizacyjne wspierania rodziny z trudnościami życiowymi, w zakresie wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Placówki współpracują z rodzicami lub opiekunami dziecka, a także z placówkami oświatowymi i podmiotami leczniczymi. Pobyt dziecka w placówce jest nieodpłatny oraz dobrowolny (za wyjątkiem skierowania do placówki przez sąd). Placówki mogą korzystać z pomocy wolontariuszy. Pod opieką jednego wychowawcy, w jednym czasie może przebywać maksymalnie 15 dzieci. Placówki mogą być prowadzone przez gminę, podmiot, któremu gmina zleciła zadanie lub podmiot, których uzyskał pozwolenie, w formie: opiekuńczej, specjalistycznej, pracy podwórkowej realizowanej przez wychowawcę oraz w formie połączonej. Informacje o funkcjonujących placówkach wsparcia dziennego można uzyskać w każdej gminie.
Rodziny wspierające
Rodzina przeżywająca trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej, która pomaga w opiece i wychowaniu dziecka, w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz w kształtowaniu i wypełnianiu podstawowych ról społecznych. Rodzinę wspierającą ustanawia wójt, a pełnienie tej funkcji może być powierzone osobom z bezpośredniego otoczenia dziecka. Z rodziną wspierającą wójt zawiera umowę, która zawiera określone zasady zawarte w ustawie.
