Jadwiga Koczocik-Przedpelska

Pseudonim: „Bezimienna”

urodzona 27 września 1920 roku w Gnieźnie

Uhonorowana m.in.: Krzyżem Armii Krajowej oraz Krzyżem Partyzanckim.

Żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej, Armii Krajowej. Łączniczka, instruktorka sanitariuszek. Z dr. med. Henrykiem Jankowskim współtworzyła przyfrontowy szpital w Przeworsku. Aresztowana przez bezpiekę, więziona w Przeworsku, na Zamku w Rzeszowie, zesłana do łagru w Stalinogorsku. Do kraju wróciła we wrześniu 1945 roku.

W grudniu 1944 roku w nocy aresztowano mnie w szpitalu. NKWD połączone z UB żądało ode mnie wydania archiwum okręgu. W ponurej więziennej „pojedynce” trzymałam się kurczowo 2 myśli – że archiwum nie dostanie się w żadne niepowołane ręce i że jedyny Akowski szpital przetrwa zły czas. Wróciłam  z sowieckiego łagru… i wtedy przeczytałam o Punkcie Opatrunkowym i Szpitalu w Przeworsku, że w ciągu pierwszego roku pracy hospitalizowano w nim 704 osoby, a ambulatoryjnie leczono 3 316 osób.

Jadwiga Koczocik-Przedpelska „Szpital, który wyrósł z podziemia” 

Biografia

Córka Józefa Koczocika, profesora Gimnazjum im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu i Marii. Ukończyła poznańskie Gimnazjum im. Generałowej  Zamoyskiej. Po maturze wybrała studia medyczne. Była jedną z nielicznych kobiet, które przyjęto wtedy na Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego. Jesienią 1939 roku uczestniczyła w kursie z udzielania pomocy medycznej w warunkach wojennych.

Po wkroczeniu Niemców do Poznania aresztowano jej ojca i osadzono w Forcie VII. Został rozstrzelany w styczniu 1940 roku. Jadwigę z matką wysiedlono do Generalnego Gubernatorstwa. Zamieszkały w Przeworsku – w rodzinnych stronach ojca.

Jadwiga pracowała w składnicy Spółdzielni Kółek Rolniczych. Działała w Narodowej Organizacji Wojskowej, później w Armii Krajowej. Praca w spółdzielni ułatwiała jej konspiracyjną robotę. Wozy opuszczały składnicę z workami suszonych ziół, słoikami z marmoladą, czy skrzynkami wódki – w nich ukryta była broń. Jadwiga przewoziła dokumenty, broń i amunicję.

Powierzono jej m.in. organizację szkolenia sanitarnego dla dziewczyn z konspiracji. Jeździła do Studzian, Grzęska i Rozborza. W czasie jednego z wyjazdów poznała Mieczysława Przedpelskiego, ps. „Pobóg”, żołnierza NOW/AK. Po wojnie został jej mężem. 

Jadwiga Koczocik-Przedpelska - profesor Akademii Medycznej - wspominała po latach:

Gdy „Burza” zmierzała cicho ze wszelkich stron ku Warszawie, do Sanu zbliżały się wojska sowieckie… 14 lipca 1944 otrzymałam od dr. med. Henryka Jankowskiego w Przeworsku wiadomość, że w mieście są ranni i moja pomoc byłaby przydatna przy wykonywaniu opatrunków. Zgłosiłam się bez wahania do pomocy.

Z doktorem Jankowskim zorganizowała punkt opatrunkowy w budynku szkoły żeńskiej, później utworzyli szpital przyfrontowy w Przeworsku.

Siłę napędową tego jedynego „podziemnego” szpitala stanowiły nie tyle ofiary ze zbiórek parafialnych, niezbędne dla funkcjonowania kuchni, ile – jak to później napisał dr Jankowski – „ideały ducha”. Punkt zespolony ze Szpitalem wymagał setek godzin bezinteresownej pracy. Na każdy dyżur dzienny przychodziły… trzy sanitariuszki albo ze „starszych” z NOW-AK lub najmłodszych z trzech „piątek” przeze mnie sformowanych i zaprzysiężonych.

Aresztowali ją funkcjonariusze bezpieki w grudniu 1944 roku – na nocnym dyżurze. Więziona w Przeworsku, na Zamku w Rzeszowie, zdążyła ukryć przedtem akowskie archiwum. W styczniu 1945 roku przekazana NKWD, wywieziona do Stalinogorska i osadzona w łagrze nr 283. Zmuszana była do ciężkiej pracy fizycznej m.in. do odśnieżania dróg, wyładunku drewna, sadzenia ziemniaków.

We wrześniu 1945 roku wróciła do Polski – do Poznania. Kontynuowała studia.

We wrześniu 1946 roku wyszła za Mieczysława. Oboje rozwijali się naukowo. Ona została profesorem zw. dr. hab. w dziedzinie medycyny, on profesorem zw. dr. Hab. nauk ekonomicznych.

Opracowano na podstawie: życiorysu z archiwum Światowego Związku Żołnierzy AK Okręg Wielkopolska, artykułu „Szpital, który wyrósł z podziemia” opublikowanego w Biuletynie Informacyjnym SZŻAK Okręg Wielkopolska nr 4 2004 r.

Inne informacje

 Biuletyn Informacyjny SZŻAK Okręg Wielkopolska (12,19 MB)

Galeria