Helena Siekierska

Pseudonim: „Lusia”

urodzona 29 lutego 1920 roku w Poznaniu
stracona 8 stycznia 1943 roku w Forcie VII w Poznaniu

Harcerka. W konspiracji od 1939 roku. Łączniczka Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej Okręgu Poznańskiego. Od 1941 r. współpracowała z dr. Franciszkiem Witaszkiem w Wielkopolskim Kierownictwie Związku Odwetu. Aresztowana i poddana okrutnemu śledztwu. Zamordowana w zbiorowej egzekucji na Forcie VII w Poznaniu.
10 Poznańska Drużyna Harcerek „Gniazdo” wybrała na swoją patronkę Helenę Siekierską „Lusię”

… przyszła wtedy zupełnie załamana, smutna, pamiętam, że weszła do pokoju, usiadła na krześle i słowa nie powiedziała… Pytamy, co się stało a ona wykrztusiła, że doktor Witaszek został aresztowany. Mama ją namawiała, żeby wyjechała, a ona stanowczo powiedziała, że nie. Że jeszcze zostanie z tymi, którzy pozostali…, że nie godzi się uciekać

Anna Siekierska „Tren dla Lusi”

Biografia

Helena Siekierska urodziła się 29 lutego 1920 r. w Poznaniu, jako córka Wincentego i Stanisławy z domu Jagielska. Pobierała naukę w poznańskim Gimnazjum im. Generałowej Zamoyskiej, po czym przeszła do „Dąbrówki” i tam w 1938 r. zdała maturę. Chciała iść na polonistykę, postanowiła jednak najpierw zarobić trochę pieniędzy na przyszłe studia i w tym celu podjęła pracę jako pomoc medyczna w Klinice Pediatrycznej w Poznaniu, kierowanej przez długoletniego przyjaciela rodziny prof. Karola Jonschera. Zdążyła jeszcze zdać egzamin wstępny na Wydział Lekarski Uniwersytetu Poznańskiego, a od września 1939 r. podjęła pracę jako laborantka w Zakładzie Mikrobiologii Lekarskiej UP, nadzorowanym przez Niemców.

Była harcerką. Działalność w konspiracji rozpoczęła jesienią 1939 r. - zaprzysiężona 15 czerwca 1940 r. jako łączniczka Związku Walki Zbrojnej w Poznaniu. W 1941 r. poznański lekarz doktor Franciszek Witaszek włączył ją do współpracy laborantek Wielkopolskiego Kierownictwa Związku Odwetu. M.in. z Sonią Górzną zajmowały się rozmnażaniem kultur bakteryjnych, jak również wykradaniem dla potrzeb organizacji szczepionek i surowic, przekazywanych później do ośrodków konspiracyjnych w Gdańsku, Lublinie, Łodzi i Warszawie.

Grupa Witaszka, licząca około 35 osób, zajmowała się między innymi sporządzaniem substancji toksycznych pomocnych w działaniach sabotażowych. 25 kwietnia 1942 r. na skutek denuncjacji Gestapo aresztowało doktora Witaszka, a kilka dni później również dr. med. Henryka Günthera i Sonię Górzną. W nocy 15 maja 1942 r. zatrzymano Lusię.

Była poddana okrutnemu śledztwu w siedzibie Gestapo (budynek przedwojennego Domu Żołnierza). Przez ponad pół roku więziono ją w Forcie VII w Poznaniu. Tam trafiły również jej matka Stanisława i siostry Anna i Irena, wywiezione 25 marca 1943 r. do obozu w Auschwitz. Przeniesione do niemieckiego obozu Bergen-Belsen, doczekały wolności.

Tymczasem Lusia wyrokiem Policyjnego Sądu Doraźnego w Poznaniu 28 grudnia 1942 r. skazana została na karę śmierci. Egzekucja odbyła się 8 stycznia 1943 r. na Forcie VII. Skazanych wieszano kolejno - Helenę powieszono jako ostatnią.

Lusia żyła niecałe 23 lata. Ciało przewieziono do więzienia przy ul. Młyńskiej, zwłoki zgilotynowano, a głowę (także dr. Witaszka) umieszczono w słojach z formaliną i przekazano do niemieckiego Zakładu Medycyny Sądowej w Collegium Anatomicum w Poznaniu.

Dzięki polskim laborantom Andrzejowi Szymańskiemu i Michałowi Worochowi, głowy męczenników utrwalone w formalinie przechowano do końca wojny. 25 listopada 1945 r. odbył się pogrzeb zidentyfikowanych przez rodziny szczątków Franciszka Witaszka, Henryka Günthera i Soni Górznej, które spoczęły w kwaterach na cmentarzu na poznańskiej Cytadeli. Głowa Heleny Siekierskiej przez wiele lat pozostawała w słoju z formaliną w Zakładzie Medycyny Sądowej, ponieważ jej krewnych nie odnaleziono.

Po 22 latach jej siostry Anna i Irena 20 kwietnia 1967 r. dokonały identyfikacji szczątków. 5 grudnia 1969 r. odbyła się uroczystość pogrzebowa. Helena Siekierska – Lusia spoczęła na Cmentarzu Bohaterów na poznańskiej Cytadeli, obok współtowarzyszy walki o niepodległą Polskę: dr. Franciszka Witaszka, dr. Henryka Günthera i laborantki Soni Górznej.

Opracował dr hab. Michał Michałkiewicz

Źródła: